«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Նիկոլ Փաշինյանը սիրում է պարծենալ, թե իբր իրենց շնորհիվ Հայաստանում ընտրությունների կեղծման էջը փակված է: Իհարկե, կողքից դիտողի համար կարող է թվալ, թե Հայաստանը վերածվել է ժողովրդավարության փարոսի, ընտրական համակարգը վերջապես կայացել է, ընտրական կեղծիքներն այլևս բացառված են, սակայն փաստերն այլ իրողության մասին են վկայում։ Ճիշտ է, գուցե բուն ընտրատեղամասերում ակնհայտ զեղծարարություններ չեն արվում, բայց դա չի նշանակում, թե ընտրակեղծիքները վերացել են։ Ընդհակառակը, շատ դեպքերում կեղծիքների մեթոդներն ավելի են կատարելագործվել կամ ստացել են այլ՝ առավել «դինամիկ» «նրբերանգներ»: Վերջինիս դեռ կանդրադառնանք:
Ուղղակի նախ հիշեցնենք, որ այս չորս տարում ընտրական գործընթացների ժամանակ կրկին արդիական են օրվա իշխանություններին ծառայություններ մատուցելու համար ընտրատեղամասերի շրջակայքում հավաքվող թաղային հեղինակությունները և նմանատիպ այլ շահագրգիռ անձինք։ Խոսքը ընդհուպ նաև իշխանական պատգամավորների մասին է: «Տասովչիկներն» ու իշխանության ներկայացուցիչները հիմա էլ են փորձում ուղղորդել, ազդել քաղաքացիների տրամադրությունների վրա, ընտրողներին ընտրատեղամասեր տանել-բերել։ Դե, վարչական ռեսուրսի մասին չենք խոսում, դա Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության «ձիուկն» է՝ գրեթե բոլոր բնագավառներում: Հիմա՝ վերոնշյալ «կատարելագործումների» մասին: Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության օրոք հատկապես ՏԻՄ ընտրությունների դեպքում դրանց ելքի վրա արհեստականորեն ազդելու «աշխատանքները» առանձնահատուկ «նրբերանգներ» են ստանում ընտրությունների շեմին կամ էլ դրանց անցկացումից և արդյունքների հրապարակումից հետո։
Ի դեպ, տեղին է նշել, որ քանզի իշխող կուսակցությունը կառուցված է ոչ թե գաղափարախոսության առանցքի, այլ մեկ անձնավորության՝ տվյալ դեպքում Փաշինյանի շուրջ, իսկ մարզերում չունի պատշաճ ներկայացվածություն, ապա ՔՊ-ն լուրջ դժվարություններ է ունենում հատկապես ՏԻՄ ընտրություններում։ Եվ դա է պատճառը, որ տեղական ընտրությունների ժամանակ միջամտության փորձերը գործի են դրվում ողջ թափով։ Կիրառվում է ամբողջ վարչական ռեսուրսը, իսկ մրցակիցների նկատմամբ օգտագործվում են ճնշումների ողջ լծակները և գործիքակազմը, հատկապես Փաշինյանի սիրելի՝ իրավական գործիքը, որն այս չորս տարում դարձել է քաղաքական ճնշումների «ամենաարդյունավետ» միջոցը։ «Զարմանալիորեն» հենց ընտրությունների նախօրյակին, եթե առկա է պոտենցիալ հաղթող մրցակից, կամ ընտրություններից անմիջապես հետո, երբ իշխանությունների թեկնածուն պարտված է լինում, հանկարծ պարզվում է, որ ընդդիմության թեկնածուները աշխարհի մեղքերն են գործել, ու նրանց նկատմամբ քրեական գործեր են հարուցվում, կամ, ինչպես նոր փոփոխությամբ են ասում, քրեական վարույթներ են նախաձեռնվում։
Ու այս իշխանությունների համար բացարձակ կարևոր չէ՝ մեղադրանքները գոնե մեկ տոկոսով հիմք ունե՞ն, թե՞ ոչ: Կարևորն այն է, որ նախընտրական հատվածում հնարավորություն առաջանա աղմուկ բարձրացնել, ազդել հանրային կարծիքի վրա, սևացնել մրցակիցներին, իսկ ընտրություններից հետո պարզապես զրկել հաղթանակից, անազատության մեջ պահել, հնարավորության դեպքում նոր ընտրություններ նշանակել։ Միայն թե որևէ «արու» կամ «էգ» քպական հաղթի: Իսկ այն, որ ընտրությունները կեղծվում են հենց իրենց կուսակցության ներսում, արդեն իսկ բազմախոսուն է։ «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության վերջերս կայացած ընտրության արդյունքները տարօրինակ ձևով փոփոխվեցին:
Ու պատահական չէ, որ ավելի ու ավելի են արմատավորվում այն կարծիքները, որ եթե իշխանությունները կեղծում են իրենց քաղաքական թիմի ներսում, ապա կարելի է պատկերացնել, թե իշխանությունը պահելու համար ինչերի են ընդունակ։ Եվ այդ «ամեն ինչի ընդունակ» լինելու տրամաբանության ներքո էլ այս տարիների ընթացքում իրենց նպատակներին ու քիմքին են համապատասխանեցրել օրենսդրությունը, զավթել բոլոր անկախ մարմինները: Ամենավերջինը վերաբերում էր հենց ընտրական համակարգին: Մասնավորաբար, ապագա ընտրություններում իրենց համար բարենպաստ պայմաններ ստեղծելու համար ԿԸՀ-ն էլ կուսակցականացրեցին ու այդ կառույցի ղեկին նշանակեցին «կարկառուն» քպականի։
ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում:
