«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Գրեթե օր չի անցնում, որ լրահոսում տեղեկություն չհայտնվի այն մասին, որ ադրբեջանական վանդալները Արցախի այս կամ այն բնակավայրում վնասել կամ ոչնչացրել են այս արձանը, այն հուշարձանը: Վերջին նման տեղեկությունը, եթե չենք սխալվում, Ստեփանակերտում Շառլ Ազնավուրի կիսանդրին ջարդելու, ոչնչացնելու մասին էր: Մինչ այդ էլ հաղորդվել էր ամենատարբեր արձանների վնասման կամ ոչնչացման մասին: Դա դեռ այն է, ինչին այս կամ այն կերպ կարողանում ենք տեղեկանալ: Իսկ որքան բաներ կան, որոնց մասին կարող ենք միայն կռահել՝ առանց ստույգ տեղեկությունների: Իսկ տեղեկանում ենք, որովհետև կա էնտուզիաստների խումբ, որը հետևում է նման լուրերին, ադրբեջանական համացանցային աղբյուրներին, համեմատում լուսանկարները, պատկերները և գրանցած փաստերի հիման վրա հայտնում թշնամու կողմից բարբարոսության դրսևորման հերթական արձանագրված ու ապացուցելի փաստի մասին:
Տրամաբանական կլիներ, եթե նման աշխատանքն իրականացվեր պետական կառույցների կողմից, բայց Փաշինյանի իշխանության պայմաններում, հասկանալի է, նման բան ակնկալելը ինքնածաղրանքի կնմանվեր: Չէ՞ որ իրենք խորապես ատում են Արցախը, որն ուրացել են և բացեիբաց հայտարարել թշնամապատկան: Սկզբունքորեն, ի՞նչ մի զարմանալու բան կա նրանում, ինչ անում են ադրբեջանական թուրքերը կամ ադրբեջանական հրոսակները: Մի՞թե կար որևէ ողջամիտ հայ մարդ, որը այլ բան էր սպասում: Պա՞րզ չէր, որ ադրբեջանական թուրքերը, Հայաստանի մորթապաշտ իշխանության թողտվությամբ, զավթելով ու հայաթափելով Արցախը, դրանից հետո սկսելու են համակարգված վերացնել Արցախում հայության բազմահազարամյա բնիկ ներկայության բոլոր հետքերը, առաջին հերթին՝ պատմական, ճարտարապետական, ազգային նկարագրի հետ շաղկապված հուշարձանները: Այն, ինչի մասին մենք տեղեկանում ենք, ընդամենը պատառիկներն են: Որևէ մեկը կասկածո՞ւմ է, որ ադրբեջանական թուրքերը, Ալիևի իշխանությունը համակարգված, պետական մակարդակով, Արցախի բնակավայրերում ոչնչացնում ու ոչնչացնելու է բոլոր գերեզմանատները, բոլոր արձաններն ու հուշարձանները, բոլոր հին ու նոր եկեղեցիները…
Դա է այդ թյուրքական էթնոսի, այդ մարդատյաց արհեստական պետական կազմավորման էությունը, գաղափարաբանությունը, ձեռագիրը: Ի՞նչ է, Ջուղայի միջնադարյան հազարավոր խաչքարերը ծանր տրակտորների թրթուրների տակ խճաքարի վերածած Ալիևն ու նրա ֆաշիստական հանցագործ իշխանությունն ուրիշ բան էր անելո՞ւ Արցախում: Կասկածո՞ւմ եք, որ վաղը, մյուս օրը պայթեցնելու են Գանձասարը, բուլդոզերներով հողին են հավասարեցնելու Ամարասը, Ստեփանակերտի եկեղեցին էլ մզկիթի են վերածելու: Կասկածո՞ւմ եք, որ վաղը, մյուս օրը ոչնչացնելու են հայկական գերեզմանատները, որ զոհվածների ոսկորները գերեզմաններից հանելու են ու այդպես թողնեն: Եթե կասկածում եք, ուրեմն կամ քպական եք (կարկառուն, թե չկարկառուն, էական չէ), փաշինյանական իշխանության մեջ եք, կամ էլ անուղղելի միամիտ: Հանրահայտ է, որ ժողովրդի մշակութային ժառանգության ոչնչացմանը նպատակաուղղված գործողությունները ևս գնահատվում են որպես ցեղասպանության դրսևորում, ցեղասպանական ոճիր:
Ադրբեջանական հանցավոր պետությունը, բնականաբար, կանգ չի առնելու Արցախի հայաթափման վրա: Ալիևը շարունակելու է ցեղասպանական իր ծրագրերը՝ բնաջնջելով Արցախի հայկական պատմամշակութային ժառանգության հուշարձանները: Այնպես, ինչպես դա արվել է Բաքվում, ինչպես դա արվել է Նախիջևանում: Ինչպես դա արվում է թշնամուն հանձնված Արցախում: Հարկավ, կարևոր է արձանագրել փաստերը: Կարևոր է, որ կան դրանով զբաղվող էնտուզիաստներ: Բայց դա մասնավոր բնույթ է կրում: Հետագայում, երբ Հայաստանում իշխանության գան Հայաստանի շահերն սպասարկող ուժեր, անհրաժեշտ կլինի այդ աշխատանքները տեղափոխել պետական հարթություն: Բայց դա այլ խոսակցության ու այլ մտորումների առիթ է: Ադրբեջանական հրոսակի հակահայ բարբարոսությունների այս դրսևորումները, կարծում ենք, այլ՝ չբարձրաձայնվող, սակայն կարևոր նրբերանգ էլ ունեն: Բանն այն է, որ Փաշինյանի իշխանությունը, տարատեսակ կարկառուններով հանդերձ, իրեն «պատեպատ էր զարկում»՝ ցանկանալով համոզել, թե Հայաստանը, հայությունը կարող է խաղաղորեն ապրել թուրքերի, հատկապես՝ ադրբեջանական թուրքերի հետ:
Մինչև հիմա էլ, նկատենք, խաղաղությունից են խոսում: Փաշինյանն ու նրա կողմնակիցները գործնականում քարոզում են, թե կարելի է «խաղաղություն» ունենալ՝ թշնամու առաջ ստորանալու և նվաստանալու, թշնամուն անընդհատ զիջելու, սեփական ազգությունը, կրոնը, լեզուն, պատմությունն ուրանալու գնով: Կարճ ասած՝ Փաշինյանի ասած «խաղաղությունը» ընդամենը նշանակում է համատարած մանկուրտացում: Բայց կան մարդիկ, որոնք, չգիտես՝ ինչից ելնելով, կարծում են, թե՝ «հա, հնարավոր է, որ խա ղաղ ապ րենք», «բա սո վ ե տ ի վախտ…», այս, այն: Նրանք զբաղված են խաբեության ամենից արգահատելի տեսակով, որի անունն է՝ ինքնախաբեություն: Դուք չեք կարող «խաղաղություն բանակցել», առավել ևս՝ չեք կարող «խաղաղություն մուրալ» նրանից, ով ծրագրել է ձեզ բնաջնջել, կոտորել, ոչ միայն սպանել, այլև ջնջել ձեր ու ձեր նախնիների գոյության հետքերը:
Չեք կարող: Եվ ադրբեջանական թուրքերի բարբարոսությունները հենց դրա մասին են: Նրանք բացեիբաց, անթաքույց, առանց քաշվելու, իրենց վայրագություններով ուղղակիորեն ճչում և գոռում են, որ չկա ու չի կարող լինել խաղաղություն, որ իրենք կանգ չեն առնելու, մինչև բոլոր հայերին, մեծից՝ փոքր, չկոտորեն ու չհոշոտեն, մինչև հայերի բոլոր գերեզմանները չպղծեն: Ու թող ոչ ոք չասի, թե՝ հիմա 21-րդ դարն է, այս, այն: Դա ինքնախաբեությունից էլ վատ է, դա գիտակցված հիմարություն է:
