«Նկատում եմ, հայ հանրության ուղղակի, թե անուղղակի նախատինքը հանգուցյալ Ֆրանցիսկոս Պապին կամ նրա գահակալության ժամանակաշրջանին՝ նրա այդ ժամանակահատվածում Վատիկանի ու Բաքվի փոխհարաբերության սերտացման առնչությամբ:
Նախ, արձանագրենք, որ Ֆրանցիսկոս Պապի գահակալության ժամանակահատվածն աչքի է ընկել նաեւ Երեւան-Վատիկան փոխհարաբերության սերտացմամբ:
Դրանից զատ, Ադրբեջանը Վատիկանի ուղղությամբ իր քաղաքականության ակտիվացման աշխատանքը սկսել է դեռեւս նախորդի՝ Բենեդիկտոսի պաշտոնավարման շրջանից: Բաքվի եւ Վատիկանի փոխհարաբերությունը կառուցվել է ոչ թե Պապերի անձի, այլ ինստիտուցիոնալ շահերի սկզբունքով:
Հայաստանը Վատիկանի հետ փոխհարաբերությունը ըստ էության «բաց է թողել» 2018-ից հետո: 2018-ից հետո այդ ուղղությամբ չի եղել որեւէ էական նշանավորում: Միայն 2024 թվականի նոյեմբերին եղել է Նիկոլ Փաշինյանի աշխատանքային առաջին այցը Վատիկան եւ հանդիպումը Պապի հետ:
Վատիկանի ուղղությամբ աշխատանքային արդյունավետության համար պետք էր պետություն-եկեղեցի համակարգված աշխատանք: Բայց 2018-ից հետո մենք ըստ էության ունենք այդ դաշտում բոլորովին այլ պատկեր, դիմակայություն: Ընդ որում, այստեղ պատասխանատվությունը երկու կողմում է, բայց ԳԼԽԱՎՈՐ կողմը պետությունն է, կամ այն ուժը, որ հայտնվել է պետության ղեկին, որովհետեւ եկեղեցու հանդեպ քաղաքականությունը եւ եկեղեցու հետ հարաբերությունը կառուցվել է ոչ թե պետական, այլ քաղաքական կանյուկտուրայի մղումով:
Ընդ որում, դա նվազագույնը, որովհետեւ մեղմ ասած կան հանգամանքներ եզրակացնելու, որ ընդհանրապես պետական քաղաքականության գիծ է դիտվել հայկական պետականության ինքնության նկարագրում եկեղեցու ինստիտուցիոնալ դերը չեզոքացնելու հարցը:
Կրկնեմ, սա ոչ թե ՀԱԵ պատասխանատվությունը ծածկելու մասին է, այլ ՊԵՏՈՒԹՅԱՆ պատասխանատվության առանցքայնությունն ընդգծելու:
Ադրբեջանը Վատիկանի հետ հարաբերվել է փողով, ինչը մեղմ ասած «օտար մարմին չէ» համաշխարհային ֆինանսա-բանկային կապիտալի «գլխավոր տապաններից» մեկը հանդիսացող Սուրբ Աթոռի համար:
Հայաստանի հարաբերման համակարգը պետք է կառուցված լիներ հոգեւոր արժեհամակարգային ճարտարապետության եւ պետական քաղաքականության համակարգում դավանաքաղաքականության կոնցեպտուալ առկայության հիմքով»:
